Krzyż i ikona – symbole ŚDM

Na Światowych Dniach Młodzieży w miejscach obchodów centralnych obecne są dwa symbole – Krzyż Roku Świętego i ikona Matki Bożej Wybawicielki Ludu Rzymskiego (Salus Populi Romani). W okresie przygotowań odbywa się peregrynacja, pielgrzymka tych symboli po kraju, który organizuje spotkanie młodych. Symbole te mają na celu wskazanie prawdziwego „celu” Światowych Dni Młodzieży, coraz głębszemu poznawanie Jezusa w Tajemnicy Odkupienia oraz zawierzeniu swego życia opiece Matki Bożej.

Krzyż

Drewniany krzyż, nazywany dziś „Krzyżem Światowych Dni Młodzieży” został wykonany z okazji rozpoczęcia Roku Świętego Jubileuszu Odkupienia (25.03.1983 – 22.04.1984). Rok 1984 był ogłoszonym przez ONZ rokiem młodych. Podczas uroczystości otwarcia Roku Świętego, młodzi ludzie wnieśli ten krzyż do bazyliki św. Piotra, gdzie pozostał przez cały czas trwania jubileuszu. Ustawiony przy konfesji św. Piotra towarzyszył kolejnym uroczystościom i grupom pielgrzymów, którzy przybywali do Watykanu.

Młodzież przybywająca do Watykanu na spotkania organizowane z okazji Jubileuszu Odkupienia prosili, by papież przekazał im krzyż po zakończeniu obchodów. Jan Paweł II spełniając prośbę młodzieży, 22 kwietnia 1984 roku mówił:

„Droga młodzieży, na zakończenie Roku Świętego powierzam wam znak tego Roku Jubileuszowego: Krzyż Chrystusa! Nieście go na cały świat jako znak miłości Pana Jezusa do ludzkości i głoście wszystkim, że tylko w Chrystusie umarłym i zmartwychwstałym jest zbawienie i odkupienie.”

Wydarzenie przekazania krzyża młodzieży było zapowiedzią jego dalszej podróży po całym świecie oraz chęci organizowania kolejnych spotkań. Właśnie dlatego pierwsze Światowe Dni Młodzieży (a do dziś dni młodzieży w wymiarze diecezjalnym w latach, w których nie ma wydarzeń centralnych) odbywają się w Niedzielę Palmową – na progu Świąt Zmartwychwstania Pańskiego.

Po spotkaniu w Watykanie krzyż trafił do domu młodzieży Centrum San Lorenzo w Rzymie. Tam krzyż zamieszkał na stałe i stamtąd – niesiony przez młodych ludzi – wyruszał w kolejne podróże. Pierwsza podróż krzyża miała miejsce do Niemiec na tamtejsze Dni Katolika. Po tej „pielgrzymce” krzyż rozpoczął podróżowanie po całej Europie. Gdy w 1987 roku w Buenos Aires odbył się II Światowy Dzień Młodzieży, krzyż po raz pierwszy przewieziono poza Europę, dając początek jego pielgrzymce po całym świecie.

Do dziś krzyż był już obecny na wszystkich kontynentach, także w krajach doświadczanych wojnami i konfliktami. Młodzi niosą go zarówno do sanktuariów i miejsc wydarzeń religijnych, jak też tam, gdzie na co dzień potrzeba świadectwa wiary. Przy nim modlono się w miejscu zamachów na World Trade Center w Nowym Jorku i w Rwandzie borykającej się ze skutkami krwawej wojny domowej.

Ikona Matki Bożej Salus Populi Romani

Obraz Matki Bożej Salus Populi Romani z racji przydomku „Wybawicielki Ludu Rzymskiego” pochodzącego z VI wieku jest jednym z najpopularniejszych wizerunków Maryi we Włoszech. W roku 590, a więc podczas panującej we Włoszech epidemii dżumy, papież Grzegorz Wielki niósł ten wizerunek Maryi w błagalnej procesji, prosząc o ocalenie miasta. Wówczas ujrzał na niebie anioła, chowającego karzący miecz, a wkrótce potem zaraza ustąpiła.

Rodzimym domem wizerunku Maryi jest bazylika Santa Maria Maggiore, dokąd rzymianie pielgrzymują w wielu intencjach. Także zwyczajem papieża Franciszka jest rozpoczynanie i kończenie podróży apostolskich „u Matki Bożej Większej”.

Po raz pierwszy na Światowych Dniach Młodzieży Matka Boża w tym wizerunku pojawiła się w roku 2000, kiedy kopię ikony umieszczono przy papieskim ołtarzu na Tor Vergata.

Trzy lata później, podczas dnia młodzieży w wymiarze diecezjalnym, papież zachęcał młodych by, przez Maryję, jeszcze bardziej zbliżali się do Jezusa. W Orędziu na Światowy Dzień Młodzieży 2003 wyjaśniał:

„Maryja jest wam dana, by pomóc wam wejść w bardziej szczery i osobisty kontakt z Jezusem. Swoim przykładem, Maryja uczy was utkwienia spojrzenia miłości w Nim, który ukochał nas jako pierwszy.”

To podczas tego spotkania papież powierzył młodym kopię ikony, by wraz z krzyżem wędrowała po świecie. W tym geście przekazał też młodzieży swój testament: zawołanie „Totus Tuus”, którego kolejne pokolenia młodzieży uczą się dziś właśnie u stóp Matki Bożej „od Światowych Dni Młodzieży”.

Począwszy od Niedzieli Palmowej 2014roku, kiedy na Placu Św. Piotra w Rzymie symbole ŚDM, Krzyż i ikona matki Bożej Salus Populi Romani młodzież z Brazylii przekazała młodym Polakom – rozpoczęła się peregrynacja symboli ŚDM po naszym kraju. Ostatnio, były u nas w roku 2010, z okazji 25-lecia ŚDM i w ciągu dwóch miesięcy odwiedziły wówczas 39 diecezji.

Peregrynacja

Peregrynacja symboli ŚDM jest jednym z najważniejszych elementów przygotowania kraju – gospodarza do Światowych Dni Młodzieży. Symbole pielgrzymują od diecezji do diecezji, od miasta do miasta; odwiedzają kościoły i więzienia, szkoły i szpitale.

Symbole przyjechały do Polski z Rzymu. Przywieźli je przedstawiciele młodych z całego kraju, a wśród nich najliczniejsza delegacja z diecezji poznańskiej. To właśnie tam rozpoczęła się ich peregrynacja. Po odwiedzeniu diecezji poznańskiej, kaliskiej, włocławskiej, warszawsko-praskiej i siedleckiej, Krzyż i Ikona peregrynują po krajach naszych sąsiadów. Od 29 czerwca 2014 roku odwiedziły kolejno Białoruś, Litwę, Łotwę, Rosję, Ukrainę, Mołdawię, Rumunię, Węgry, Słowację i Czechy.

Peregrynacja po diecezjach zakończy się w diecezji krakowskiej. Krzyż i ikona Matki Bożej obecne będą podczas wszystkich wydarzeń centralnych, a następnie powędrują dalej, do innych miejsc, a w końcu trafią do kraju, który gościć będzie kolejne Światowe Dni Młodzieży.

Artykuł na bazie danych strony internetowej Światowych Dni Młodzieży Kraków 2016.